Leefgewoonten
Er zijn een aantal leefadviezen die belangrijk zijn in de zwangerschap, hieronder vind je de meest belangrijke.
roken
Roken tijdens de zwangerschap verhoogd de kans op complicaties en is zeer schadelijk voor je ongeboren kind. Ook het zitten in een rokerige ruimte is erg ongezond. In tabak zitten schadelijke stoffen die zorgen voor een verminderde doorbloeding van de placenta en daardoor een verminderde zuurstoftoevoer naar het kind. Risico's van het zelf- of meeroken met anderen zijn:
• anderhalf tot 3 keer meer kans op een miskraam.
• Roken vergroot het risico van fouten bij de vorming van je baby. Als je in de eerste 12 weken van de zwangerschap rookt, bestaat de kans dat er iets misgaat in de ontwikkeling van belangrijke organen of lichaamsdelen
• Er is 20% meer kans op een te vroeg geboren kindje
• Als gevolg van de verminderde doorbloeding en de afgenomen zuurstoftoevoer bestaat het risico dat de baby minder goed groeit. Kinderen van rokende moeders hebben daarom vaker een (te) laag geboortegewicht. Ze kunnen daardoor kwetsbaarder zijn.
• Tijdens het leven hebben kinderen vaker ziekten aan de luchtwegen
• Er zijn aanwijzingen dat wiegendood vaker voorkomt als er in de buurt van de baby gerookt wordt.
Het advies aan beide ouders luidt: stop met roken en vermijd rokerige ruimten zo veel mogelijk. Stoppen kan heel lastig zijn. Toch is stoppen beter dan minderen: zo voorkom je dat je terugvalt in je oude gewoonte. Je kunt voor hulp of steun advies bij één van ons vragen (zie ook www.stivoro.nl ).
drugs
Het gebruik van drugs is voor de conceptie, tijdens de zwangerschap en borstvoeding schadelijk voor de ontwikkeling van je kind. Het heeft invloed op zowel lichamelijke- als geestelijke ontwikkeling en kan door drugs flink aangedaan worden. Er is dan ook geen veilige periode om welke soort drugs dan ook te gebruiken. Bij gebruik tijdens de zwangerschap kan het zelfs gebeuren dat je kind verslaafd raakt. Na de geboorte moet hij of zij afkicken.
Heb je ooit drugs gebruikt of heb je er nu nog mee te maken, geef dit dan aan bij één van ons zodat we je kunnen helpen en de risico's zo laag mogelijk kunnen houden.
medicijn gebruik
Als je medicijnen gebruikt voor de zwangerschap en je wilt zwanger worden, vraag dan bij je arts na of dit kan in combinatie met de medicijnen. Ben je onverwacht zwanger geworden en gebruik je medicijnen meldt dit dan ook aan je arts en bij de eerste controle aan één van ons. Niet alle medicijnen zijn schadelijk maar sommige geven wel risico's voor de gezondheid van je kind.
Heb je tijdens de zwangerschap pijnstillers nodig dan mag je paracetamol zonder toevoegingen gebruiken. Voor alle andere medicatie moet je advies vragen bij je huisarts.
Als de tandarts (of een andere arts) adviseert om verdoving te gebruiken, bestaat hier tijdens de zwangerschap geen bezwaar tegen. Vertel wel dat je zwanger bent.
Voor vragen over medicijnen en zwangerschap kun je ook terecht bij de apotheek.
alcohol
Vanuit de wetenschap is geen ‘veilige hoeveelheid alcohol’ in de zwangerschap vastgesteld. Daarom adviseren we om de gehele zwangerschap geen alcohol te drinken. Elke hoeveelheid kan mogelijk al schade voortbrengen.
Alcohol kan via het bloed en het vruchtwater bij jullie kindje komen. Omdat de lever de alcohol nog niet afbreekt, blijft het langer in het lichaam van de baby. De afbraak gebeurd dan onder andere in de hersenen van de baby. Dit kan er voor zorgen dat de ontwikkeling verstoord wordt. Geen alcohol drinken verminderd de kans op miskramen, vroeggeboorte, een te kleine (en daarmee vaak zwakkere) baby, schade aan organen van de baby en hersenschade. Als je wel drinkt, heeft je baby ook kans op het foetale alcohol syndroom (FAS). Daarbij vertragen baby’s in groei, hebben zij afwijkingen in het gezicht en is er sprake van neurologische afwijkingen.
Vind je het lastig om geen alcohol te drinken? Praat er over met je partner, verloskundige, huisarts of gynaecoloog.
schadelijke stoffen en straling
Probeer in de zwangerschap zo veel mogelijk contact met de volgende stoffen te vermijden: verf op terpentinebasis, ongediertebestrijdingsmiddelen en chemicaliën. Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend. Voor de zekerheid kan je beter geen soorten gebruiken waar loodhoudende oplosmiddelen in zitten. Moet je tijdens de zwangerschap een röntgenonderzoek ondergaan, meldt dan aan de arts dat je zwanger bent. Soms kan het onderzoek tot na de zwangerschap uitgesteld worden. Is het onderzoek tijdens de zwangerschap toch nodig dan kan je buik worden afgeschermd.
sauna en zonnebank
Tijdens een bezoek aan de sauna en/of zonnebank stijgt je lichaamstemperatuur. Het is niet geheel zeker of dit schadelijk is tijdens de eerste 12 weken van de zwangerschap. Wel zijn er aanwijzingen dat er een iets verhoogde kans is op aangeboren afwijkingen door de temperatuurstijging. Daarom is het verstandig om de sauna en zonnebank vroeg in de zwangerschap te vermijden. Ben je gewend om de sauna te bezoeken en is je zwangerschap verder gevorderd dan mag het wel. Een zwangere vrouw kan door te zonnen een zwangerschapsmasker ontwikkelen. Dit zijn een soort bruine vlekken in het gezicht. Dit komt door de verhoogde hoeveelheid pigment die een zwangere vrouw aanmaakt. Na de zwangerschap verdwijnt dit masker weer maar niet altijd helemaal.
lijnen
Lijnen tijdens de zwangerschap wordt afgeraden. Er kunnen namelijk gifstoffen in je lichaam komen en dus ook bij je kind als je het vetweefsel kwijt raakt. Deze stoffen zitten opgeslagen in het vet en komen vrij als je afvalt. Val je in het begin van de zwangerschap door misselijkheid of verminderde eetlust enkele kilo's af dan vormt dit geen probleem zolang het maar niet te veel is en het geen lijnen is.
sexualiteit
Tijdens de zwangerschap kan de behoefte en beleving van seksualiteit veranderen. Dit verschilt per vrouw en per zwangerschap. Gemeenschap hoeft niet vermeden te worden en er zijn geen risico's voor je kind aan verbonden. Vrijen kan je wel beter achterwege laten bij vaginaal bloed- of vruchtwaterverlies.
Mocht je te maken hebben (gehad) met een nare seksuele ervaring en wil je dit bespreken met je verloskundige dan is hier zeker mogelijkheid toe. Ook als je moeite hebt met aanrakingen of een inwendig onderzoek kan je dit met één van ons bespreken, dan kunnen we er rekening mee houden.
sport
Sporten mag tijdens de zwangerschap zolang jij je er goed bij voelt. Maar let er wel op dat je het jezelf niet te zwaar maakt, want een zwanger iemand kan nu eenmaal wat minder. Luister naar je lichaam en begin geen nieuwe (zware) sport tijdens je zwangerschap. Zwemmen is vaak een fijne vorm van sport voor zwangere vrouwen.
Buikspieroefeningen worden afgeraden. De schuine buikspieren mag je wel blijven trainen, al is het wel verstandig dit rustiger aan te doen. Kijk ook uit met het beoefenen van gevaarlijke sporten zoals paardrijden en kickboksen. In verband met een klap of val op je buik.
Sommige werkomstandigheden vormen een risico voor de zwangerschap. Daarom zijn er in de wetgeving regelingen voor zwangere en pas bevallen vrouwen (de Arbeidsomstandighedenwet en het Besluit zwangere werkneemsters). Werk waarin je wordt blootgesteld aan trillingen, straling (van radioactieve stoffen), chemische stoffen of infectierisico's kunnen risicovol zijn voor de zwangerschap. Dit geldt ook voor lichamelijk zwaar werk. Als je met zulke werkomstandigheden te maken hebt, overleg dan met je werkgever. Deze moet het werk aanpassen. Je kunt ook overleggen met de bedrijfsarts (Arbodienst). Een zwangere vrouw heeft recht op extra pauzes en hoeft niet over te werken of nachtdiensten te draaien. Dit geldt tot zes maanden na de bevalling. Er zijn ook regels voor borstvoeding en werk. Zo moet er een afgeschermde ruimte zijn, moet je je handen kunnen wassen en je moet de tijd krijgen voor het voeden van je kind of voor het afkolven van de melk.
Je mag tijdens de zwangerschap gerust op vakantie gaan. We raden wel aan een bestemming te kiezen waar goede medische zorg voor handen is in geval van nood. We raden af om op hoogte te verblijven in verband met de ijle lucht (vanaf 2000 m). Voor sommige landen heb je een vaccinatie nodig. Niet alle vaccinaties zijn zonder risico tijdens de zwangerschap te gebruiken. Vraag daarom informatie bij je huisarts of de GGD. Vliegen (kortdurend) geeft medisch gezien geen problemen. Wees echter voorzichtig met lange vluchten in verband met een verhoogde kans op trombose (eventueel kun je speciale kousen dragen die het risico wat beperken).De meeste vliegmaatschappijen willen geen zwangere vrouwen vanaf ongeveer 32 tot 36 weken zwangerschapsduur meer vervoeren omdat er een kans bestaat dat je gaat bevallen. Soms vraagt de maatschappij om een zwangerschapsverklaring, die kan je bij één van ons krijgen.