pijnbestrijding
Soms wil je pijnbestrijding tijdens de bevalling. Vaak is dit goed mogelijk. Het is verstandig om je in de zwangerschap voor te bereiden en daar alvast het een en ander over te lezen. Als zwangere kun je je vragen over pijnbestrijding tijdens de bevalling en de mogelijkheden met ons bespreken. Wij kunnen je dan vertellen uit welke soorten van pijnbehandeling tijdens de bevalling je kunt kiezen, rekening houdend met je wensen. Bevallen doet pijn, maar elke bevalling is anders en de ene vrouw kan gemakkelijker met de pijn omgaan dan de ander. Je lichaam reageert meteen op bevallingspijn door zelf pijnstillers (endorfines) aan te maken zodat je minder pijn voelt. Angst en/of spanning kunnen de aanmaak van endorfines belemmeren. Daarom is het belangrijk zo ontspannen en comfortabel mogelijk te zijn tijdens je bevalling.
Je kunt kiezen voor pijnbestrijding met of zonder medicijnen tijdens de bevalling. En bedenk: je kunt ook nog altijd wisselen als je dat wenst.
zonder medicijnen
Zoek afleiding en let tijdens de eerste weeën nog niet teveel op de pijn. De weeën zijn dan meestal nog goed te verdragen. Ga zo lang mogelijk gewoon door met waar je mee bezig bent. Bijvoorbeeld door te lezen, internetten, tv te kijken of te luisteren naar muziek en probeer te ontspannen.Mentaal en lichamelijk ontspannen kan bijvoorbeeld door middel van:
• Massage
• Yoga
• Hypnose
• Geurkaarsen of geurolie
Tussen de weeën door heb je steeds even pauze. Gebruik die momenten om te ontspannen en je voor te bereiden op de volgende wee
Tel af: elke wee is er ééntje minder, denk positief en geloof erin dat je dit aankunt. Denk: deze wee is voorbij en komt niet meer terug en aan het moment na de bevalling wanneer jij je baby vasthoudt!
Concentreer op je ademhaling: Als je het ritme van je ademhaling volgt, ben je minder gericht op de pijn. Adem in, en adem dan langzaam in vier tellen uit.
Zorg dat je het lekker warm hebt. Warmte helpt om te ontspannen. Veel vrouwen vinden het lekker om onder de douche te zitten, met een warme straal water uit de douchekop op hun buik of rug gericht.
met medicijnen
Voor pijnstilling met medicijnen moet je naar het ziekenhuis. Voor alle medicijnen geldt dat zij bijwerkingen kunnen hebben voor jou en je baby. Daarom is het verstandig je hartslag, bloeddruk en ademhaling te controleren. Ook de hartslag van de baby willen wij goed in de gaten houden. De apparatuur daarvoor is alleen in het ziekenhuis beschikbaar. Bijwerkingen voor je baby op de lange termijn zijn nog niet goed onderzocht. Ook de effecten op de borstvoeding zijn nog niet helemaal bekend. Uitzondering is lachgas. Met lachgas hoeft de conditie van jou en je kindje niet extra gecontroleerd te worden.
soorten pijnbestrijding met medicijnen
lachgas
Lachgas (Relivopan®) is een mengsel van (di)stikstof(oxide)(N2O) en zuurstof (O2). Je ademt tijdens een wee lachgas in via een mond/neusmasker. Je doet dit zelf met een kapje over je neus en mond. Na de wee haal je het kapje weer weg en stopt de toediening vanzelf. Je hebt een kinmasker om om de uitgeademde lucht op te vangen. De verloskundige houdt in de gaten of je het lachgas goed gebruikt.
Voordelen van lachgas:
Lachgas werkt al na 1 minuut, helpt je goed te ontspannen en zorgt dat je de pijn beter kan verdragen. Met lachgas hoeven de conditie van jou en de baby niet extra gecontroleerd te worden. Je maakt de bevalling bewust mee. Nadat je gestopt bent met inhaleren van het lachgas is het lachgas weer snel uit je lichaam verdwenen.Lachgas kan je ook in het geboortecentrum krijgen.
Nadelen van lachgas:
Je kunt je misselijk, duizelig of slaperig voelen. Deze bijwerkingen gaan snel weg wanneer je het kapje loslaat. Je kunt niet rondlopen. Tijdens het persen kan je geen lachgas gebruiken
pompje met remifentamil
Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je toegediend krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.
Voordelen van remifentanil:
Remifentanil werkt snel, vaak al na een paar minuten. Remifentanil verdooft de pijn ongeveer even goed als pethidine. Na de bevalling is remifentanil snel uit je bloed verdwenen.
Nadelen van remifentanil:
Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel continu in de gaten worden gehouden. Het is nog niet goed onderzocht welk effect remifentanil op de borstvoeding heeft.
Praktische zaken:
Remifentanil wordt nog maar kort gebruikt als pijnbehandeling tijdens de bevalling. Remifentanil is nog niet in alle ziekenhuizen beschikbaar.
pethidine
Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt binnen een half uur en werkt 2 tot 4 uur.
Voordelen van pethidine:
Pethidine kan in veel ziekenhuizen op elk tijdstip worden gegeven. Ongeveer 1 op de 3 vrouwen is tevreden over het pijnstillende effect. Je kunt slaperig worden van pethidine, of zelfs in slaap vallen. Dat kan prettig zijn als je moe bent van de weeën: dan kun je even uitrusten.
Nadelen van pethidine:
Pethidine werkt minder snel dan remifentanil, lachgas en een ruggenprik. 2 van de 3 vrouwen heeft toch nog veel pijn.
Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je de geboorte daardoor minder bewust meemaakt. Je kunt niet meer rondlopen.
Ook de baby kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite hebben met ademhalen na de geboorte. Soms hebben baby's een injectie nodig om weer goed te kunnen ademhalen. Door de sufheid kan je kindje soms minder goed de borst vinden en zuigen. Dit kan het geven van de borstvoeding bemoeilijken.
ruggenprik of epiduraal
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verschillende pijnstillende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit, het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Binnen 15 minuten voel je dat de pijn een stuk minder wordt. Een ruggenprik heeft op zich weinig effect op de conditie van je kindje.
Nadelen van een ruggenprik:
Praktische zaken:
Een ruggenprik kun je nog niet in elk ziekenhuis meteen en op elk moment van de dag krijgen. Wij kunnen je daar meer over vertellen indien gewenst
De meeste vrouwen voelen weinig pijn meer tijdens de weeën. De ruggenprik werkt beter dan een injectie met pethidine of een pompje met remifentanil. Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.
Soms, bij 5 tot 10 van de 100 vrouwen, werkt een ruggenprik onvoldoende. De ruggenprik wordt dan soms opnieuw uitgevoerd. Een ruggenprik heeft meer bijwerkingen en gevolgen voor jou en je kindje dan een injectie met pethidine, het pompje met remifentanil, want:.
Het persen duurt langer. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met zuignap of vacuümpomp (een ‘vaginale kunstverlossing’). Je hebt een grotere kans op een keizersnede omdat het niet goed gaat met je kindje. De weeën zijn vaak minder krachtig en je hebt extra medicijnen nodig om de weeën weer krachtiger te maken. Je hebt vaker een lage bloeddruk. Daarom krijg je een infuus met vocht en soms medicijnen om te voorkomen dat je bloeddruk te laag wordt.
Je kunt je bed niet uit, omdat je minder gevoel hebt in je benen. Dat komt langzaam weer terug nadat de toediening van medicijnen is stopgezet. Bij een lage dosering heb je meer gevoel in je benen en kun je soms staan en lopen. Je hebt meer problemen met plassen, omdat je door de verdoving niet goed voelt dat je moet plassen. Daarom krijg je vaak (tijdelijk) een blaaskatheter, Na de bevalling wordt de katheter weer verwijderd. Je hebt vaker koorts. Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Voor de zekerheid krijg je dan een antibioticum. Je kindje zal dan ook medicijnen krijgen of moet langer ter observatie in het ziekenhuis blijven. Soms hebben vrouwen tijdens een ruggenprik last van jeuk. Deze bijwerkingen hebben vaak te maken met de samenstelling van de medicijnen. Soms hebben vrouwen na een ruggenprik last van forse hoofdpijn. Dit komt omdat er een gaatje in het hersenvlies is geprikt waaruit hersenvocht lekt. Deze hoofdpijn kan met medicijnen behandeld worden.